Szkatułka decoupage – DIY

3.7 3 głosy

Szkatułka decoupage

W nowym roku rozpoczynamy cykl wpisów o technice decoupage. Będziemy pokazywać krok po kroku, jak zrobić prosty decoupage na różnych podłożach. Dopiero potem przejdziemy do bardziej zaawansowanych technik. Dziś pokażemy, jak samemu zrobić szkatułkę drewnianą w technice decoupage, zapraszamy na nasz post „Szkatułka decoupage – DIY”.

Co to jest decoupage?

Decoupage to technika zdobienia przedmiotów, polegająca na przyklejaniu na przygotowaną wcześniej powierzchnię (drewno, metal, szkło, ceramika, tektura, tkanina czy plastik) wzoru wyciętego z papieru lub serwetki papierowej. Następnie wzór taki jest kilkukrotnie pokrywany lakierem, aby wtopił się w tło i nie był wyczuwalny przy dotknięciu. Tak naklejony wzór ma wyglądać jak namalowany. Słowo decoupage pochodzi z języka francuskiego „decouper” – wycinać. Oprócz samego wycinania i naklejania wzoru - malować możemy samo tło lub naklejony wzór – na płasko lub w 3D, naklejać inne elementy ozdobne – np. brokat czy koraliki. Tło możemy oczywiście postarzać.

Fot. W jak Wnętrze – bombka wykonana w technice decoupage: jak zrobić taką bombkę i jajko wielkanocne, pokażemy w kolejnych postach o decoupage

Decoupage: wzór z papieru czy z serwetki?

Każdy sam powinien wybrać swoją ulubioną technikę: klasyczną lub serwetkową. Oczywiście w zależności od wzoru, który nas zachwyci, nic nie stoi na przeszkodzie, aby wykorzystywać raz jeden materiał, a raz drugi. Można to jednak podsumować następująco: łatwiejszy wydaje się do wykorzystania wzór na papierze ewentualnie na papierze ryżowym (ten lepiej wtapia się w tło), gdyż trudniej go uszkodzić przy klejeniu i lakierowaniu oraz nie marszczy się tak, jak serwetka. Natomiast słabiej wtapia się w tło niż serwetka (jego tło z wyjątkiem papieru ryżowego, nie robi się tak przezroczyste jak serwetki, dlatego trzeba nakładać więcej warstw lakieru). Papier jest trudniejszy do nałożenia na nierówne powierzchnie np. frezowane krawędzie, czy na obłe przedmioty – takie, jak bombka czy pisanka wielkanocna, dlatego że jest grubszy. Jeśli wiecie, że macie „ciężką rękę”, zacznijcie od wzoru na papierze, najlepiej na równej powierzchni – podkładce pod kubek czy prostej ramce. Dobrze jednak od razu potestować obydwa materiały.

Przy tej okazji dobrze wspomnieć, że innego kleju używamy do papieru decoupage, a innego do naklejania serwetek. Może to być oczywiście ten sam klej, ale w przypadku serwetek musimy go rozcieńczyć z wodą (najlepiej stosować zalecenia danego producenta). My osobiście preferujemy kleje specjalnie dedykowane do serwetek, gdyż nie zawsze uda się rozrobić klej w odpowiedniej proporcji z wodą, co może skutkować porwaniem lub nadmiernym przesunięciem/ pomarszczeniem serwetki. Na porwaniu serwetki świat oczywiście się nie kończy, można to łatwo zamaskować.

Fot. W jak Wnętrze – od lewej: papier do decoupage, papier ryżowy do decoupage, serwetka

Na czym najlepiej robić decoupage?

Na początku wybierajcie małe, płaskie powierzchnie i to takie niezbyt śliskie. Dobra będzie np. naturalna sklejka/ naturalne drewno, trudniejsze będą szkło, plastik czy metal. Zacznijcie do małych przedmiotów – takich, jak np. ramka, a meble zostawcie sobie na później, jak już nabierzecie wprawy. Oprócz narzędzi i specyfików do decoupage, można kupować surowe przedmioty do tworzenia na ich decoupage. My jednak wychodzimy z założenia, że warto wykorzystywać to co mamy w domu lub to, czego chcą się pozbyć nasi bliscy np. mało urokliwe przedmioty – w ten sposób możemy dać im nowe życie. Warto pobawić się w up-cykling – ozdabiając słoik, butelkę, czy puszkę po pomidorach (idealna na zioła balkonowe). Samo kupienie podstawowych klejów, farb, postarzaczy czy serwetek, to koszt około 200 zł, albo i więcej, jeśli z czasem chce się mieć szerszą paletę różnych specyfików i dodatków do decoupage.

Fot. W jak Wnętrze – lustro w prostej, naturalnej drewnianej ramie, zostało przez nas już pomalowane białą bejcą

Szkatułka decoupage – DIY

Oto co będzie potrzebne do ozdobienia drewnianej szkatułki w technice decoupage:

Szkatułka – stara (opcja tańsza) lub nowa z naturalnego drewna/ sklejki (opcja łatwiejsza). W naszym przypadku padło na szkatułkę, otrzymaną kiedyś od rodziny z Rosji: kształt ładny, reszta wątpliwa :) ;
Biała farba akrylowa do drewna i metalu lub biała bejca. Jeśli malujemy surowe drewno i chcemy, aby widoczne były słoje (na takim białym tle najlepiej widoczne są naklejane wzory) – zamiast bejcy, możemy też zastosować rozcieńczoną farbę akrylową. Jeśli nasza serwetka ma tło ecru możemy od razu przedmiot pomalować w kolorze waniliowym/ ecru, ew. na białą bazę nanieść gąbką kolor ecru. Na początku lepiej jednak postawić na białą farbę i serwetkę/ papier z białym tłem;
Papier lub serwetka z wzorami – jak widzicie, my postawiłyśmy na modny new folk, piękna prawda?;
Klej do papieru lub serwetek;
Lakier akrylowy, może, ale nie musi być specjalistyczny lakier do decoupage;
Nożyczki większe (do mniej precyzyjnego wycinania wzoru) i mniejsze (do prac precyzyjnych);
Pędzle: gąbkowy (lub gąbka kuchenna do malowania powierzchni szkatułki), szerszy płaski pędzel do nakładania kleju ew. malowania naturalnego drewna, wąski pędzelek do wykończenia farbą czy lakierem trudno dostępnych miejsc;
Drobny papier ścierny do ewentualnego przygotowania podłoża szkatułki (jeśli jest malowana/ lakierowana) oraz zeszlifowania nierówności po położeniu farby, serwetki czy lakieru – tym razem nie zastosowałyśmy;
Podkładka (gazeta, cerata, podkładka do cięcia), by nie brudzić sobie stołu.
Ewentualnie podkład akrylowy do śliskich powierzchni – zwiększa przyczepność i wygładza powierzchnię – nie zastosowałyśmy.
Ew. patyczki kosmetyczne do czyszczenia powierzchni, którą niechcący ubrudziliśmy oraz pojemniczek, do którego wlejemy klej/ lakier/ farbę.

Fot. W jak Wnętrze – szkatułka decoupage, rzeczy potrzebne do decoupage szkatułki oraz widok szkatułki od zewnątrz i od środka

Szkatułka decoupage – przygotowanie powierzchni

Gdyby to było naturalne drewno, można by je było bez problemu pomalować pędzelkiem. Jednak jak pewnie wiecie - malując pędzlem na śliskich powierzchniach, trudno uzyskać gładką powierzchnię. Do malowania użyłyśmy więc pędzelków gąbkowych (może być zwykła gąbka). Aby powierzchnia ciemna pokryta była równo, należy nanieść gąbką kilka warstw farby, które nakładamy po wyschnięciu poprzedniej warstwy. Dodatkowo można wspomóc się podkładem do śliskich powierzchni, by farba lepiej się trzymała, bądź przygotować powierzchnię szlifując ją drobnym papierem. Jeśli nasza pomalowana powierzchnia jest zbyt nierówna, po całkowitym wyschnięciu zeszlifujmy ją. Być może będziemy musieli jeszcze raz pomalować i zeszlifować, by efekt był zadowalający. Zostawiłyśmy czerwony środek, bo bardzo nam się podobał, pomalowałyśmy jednak wieczko od spodu wokół rantu, bo na nim również chciałyśmy zrobić decoupage. Oczywiście wszelkie nierówności dobrze wycierać mokrym patyczkiem na początku, dopóki nie zaschnie farba. Jak przygotować powierzchnię kolorystyczną do shabby chic, pokażemy w jednym z kolejnych postów.

Fot. W jak Wnętrze: szkatułka decoupage – DIY, etap przygotowywania powierzchni i jej malowanie

Jak widzicie, do decoupage wybrałyśmy serwetkę, ze względu na zaoblone powierzchnie szkatułki oraz frez na wieczku – wiedziałyśmy, że serwetkę będzie nam łatwiej położyć na takich powierzchniach niż używając do tego wzoru na papierze. Zastosowałyśmy wzór w tzw. stylistyce new folk. Zastanawiałyśmy się tylko, którą część serwetki położyć na szkatułce, tę z czarnym czy białym tłem. Wybór padł na tę z białym tłem. Wybrałyśmy taki wzór, który będzie mniej widoczny w przypadku pewnych nierówności. Serwetkę z czarnym tłem zamierzałyśmy wykorzystać do drugiego przedmiotu, który chciałyśmy zrobić do kompletu.

Ważne, by wierzchnią część serwetki (tę z nadrukiem) oddzielić od pozostałych spodnich warstw. Właśnie tę część będziemy naklejać na naszą szkatułkę.
Przy oddzielaniu serwetki spotkała nas jednak niespodzianka, gdyż druga jej warstwa miała na sobie mniej wyraźny, ale taki sam nadruk i tylko trzecia warstwa była biała. Szybko więc postanowiłyśmy, że drugą warstwę serwetki, z mniej wyraźnym nadrukiem, również wykorzystamy do drugiego przedmiotu.

Fot. W jak Wnętrze: szkatułka decoupage – DIY, etap oddzielania wierzchniej warstwy serwetki

Ponieważ serwetki, a zwłaszcza jedna warstwa, są bardzo cienkie i delikatne, naklejamy je inaczej niż wzory papierowe. Wzór z serwetki możemy przyciąć lub wydrzeć na mokro (pokażemy to w kolejnym poście). My wolimy dokładnie wycinać wybrane wzory, ale są tacy, którzy wolą je wydzierać. Wydzieranie wzoru z serwetki to szybsza metoda, ale pozostawiająca tło wokół wzoru (nie ma to znaczenia, jeżeli ostateczne tło na przedmiocie będzie w kolorze tła serwetki. Jeśli jednak wykorzystamy wybrany wzór na innym tle – musimy precyzyjnie wyciąć serwetkowy wzór).

Po wycięciu precyzyjnym wzoru, rozmieszczamy „na sucho” wzory na szkatułce (czy innym przedmiocie), aby zaprojektować jej wygląd.

Tym razem zdecydowałyśmy się wyciąć serwetkę w prostokącie, razem z tłem, zostawiając zapas do oklejenia wieczka pod spodem, wokół brzegu, ze względu serwetkę z gotowym wzorem na białym tle, którą nałożyłyśmy na białą szkatułkę.

Jak widzicie na zdjęciu, serwetkę najpierw przykładamy do wieczka, następnie nakładamy klej idąc od środka w kierunku boków. Nie żałujmy kleju, bo gdy będzie go za mało, mogą zrobić się bąbelki. Klej nanośmy energicznie i delikatnie, uważając żeby nie podrzeć serwetki lub nadmiernie jej nie pomarszczyć. Marszczenia można nieco wyrównać pędzlem, ale przy kolejnych próbach może dojść do podarcia serwetki. To oczywiście nie jest koniec świata. Jeśli serwetka nam się przedrze, nakładamy w to miejsce inny pasujący, mały fragment serwetki.
Wzór serwetki będzie przechodził z wieczka na bok szkatułki, więc serwetkę trzeba odpowiednio przyciąć, by była widoczna kontynuacja wzoru.
Serwetkę po bokach szkatułki naklejamy z zapasem, by nachodziła na sąsiadującą ściankę.

Fot. W jak Wnętrze: szkatułka decoupage – DIY, etap naklejania serwetki

Szkatułkę pozostawiamy do wyschnięcia kleju.

Gdy klej wyschnie nanosimy na powierzchnię lakier akrylowy. Im damy więcej warstw, tym lepiej ukryją one powstałe nierówności. Oczywiście kolejną warstwę lakieru kładziemy, gdy wyschnie poprzednia. My nałożyłyśmy trzy warstwy lakieru.
Marszczenia dobrze ukrywa np. preparat do spękań czy brokat. My jednak nie chciałyśmy postarzać naszej szkatułki, ani używać brokatu, gdyż nie pasowało to do wzoru naszej serwetki.

Fot. W jak Wnętrze: szkatułka decoupage – DIY, etap nakładania kleju akrylowego

Świecznik szklany decoupage – DIY

Dzień wcześniej wypaliła się świeczka zapachowa z IKEA. Pozostał po niej gładki, szklany, przezroczysty pojemnik, który idealnie nadawał się na świecznik dla tealight’ów. Postanowiłyśmy więc zrobić nowy świecznik do kompletu razem ze szkatułką. I tu właśnie wykorzystałyśmy drugą warstwę serwetki z mniej intensywnym nadrukiem, zamiast wierzchniej warstwy. Jak się okazało – był to strzał w dziesiątkę, gdyż serwetka po nałożeniu wyglądała jak szło oksydowane (mrożone). Jako kleju i lakieru, użyłyśmy preparatu do ceramiki. Po wyschnięciu – wkładamy przedmiot do piecyka (na taki czas i temperaturę jakie rekomenduje producent kleju). Po takiej termicznej obróbce, szkło można myć ręcznie. Idealnie więc nadaje się do butelek, kieliszków, szklanek, dzbanków czy słoików, które będziemy musieli myć.

Ważne jest, aby taką serwetkę naklejać na białe, przezroczyste szkło, wówczas wzór będzie dobrze wyglądał. Na ciemnym szkle, pod serwetką trzeba zrobić podkład z białej farby, aby wzór z serwetki i papieru był dobrze widoczny (klej powoduje częściową przezroczystość wzoru).
Niestety serwetka na szkle mocno się marszczy i powstają bąbelki, nam jednak to nie przeszkadzało. Bąbelki wyglądały naturalnie, jakby to było szkło z bąbelkami powietrza, czyli wyszło jak szkło artystyczne :).
Tę część serwetki, która miała być przyklejona od spodu świecznika, nacięłyśmy w miejscach wzoru, w których chciałyśmy aby wzór się zaginał. Gdybyśmy tego nie zrobiły, nie można byłoby kontrolować miejsca zagięć serwetki.